Türkiye'nin yeni sarayı, halkına henüz kapılarını açmadı ama dünyanın bir çok ülkesinde cumhurbaşkanlığı ya da krallık ikametgâhı olarak kullanılan saraylar, pek çok vesileyle halkı ağırlıyor.
Geçen hafta Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde bir ilke şahit olduk. Elinde karpuzlu topu, sırtında beyaz atleti ile piknik yapmaya niyetliymiş gibi duran gençlerin ironik protestosu kimsenin gözünden kaçmadı. Rahat tavırları ve kendinden emin edalarıyla bu “birkaç marjinal tip”, Ak Saray gibi bir tahkimatın bahçesinde piknik yapmaya cüret etmiş, “millete” ait olduğu söylenen sarayı “sahiplenerek” bahçesinde top oynamak istemişti. Tahmin edileceği üzere güvenlik kuvvetleri gruba müdahalede geç kalmadı. Yüksek duvarların dibinde bitiveren korumalar: “Burası top oynanacak yer değil. Keseriz topunuzu, ha!” türünden nidalarla gençleri püskürttü. Görüntüleri izleyenler görecektir ki gençler betondan arta kalan el kadar çimenlikten de mahrum kaldı. Aslında aklı kendilerinden makul bu birkaç gencin vermek istedikleri mesaj gideceği yere çoktan vâsıl oldu. Gençlerin asıl niyeti “Başbakanlık hizmet binası alanının, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından Cumhurbaşkanlığı'na devredilmesini protesto” etmekti. Bu fikir kamuoyuna selametle ulaşırken seçim arifesinde yapılan “milletin sarayı” propagandaları da eskilerin tabiriyle bad-ı heva olup gitti. Halbuki, bir aklıselim çıkıp onları içeri buyur etse, tüm bu muzip tertip bertaraf olacak, gençler evine sakince dönecekti. Gelin görün ki gidişat öyle olmadı. Yine izahın yerini mizah aldı.
Lafı uzatmadan sadede gelelim. Bunun tartışması yaşanırken bizdeki sarayın muadili olan devlet binaları diğer modern ülkelerde nasıl kullanılıyor diye düşündük. Ülke ülke incelerken medeniyet ve görgü dersi alacağımız pek çok manzaraya şahit olduk. Zira dünyanın birçok yerinde başkanlık konutu veya arazisi bir vesileyle halka açılıyor. Bir not daha düşmekte fayda var. Ankara'daki saraya sırada bir vatandaşın ulaşması oldukça zor. Ancak Avrupa'da bir çok başkentteki saraya insanlar yürüyerek ulaşabiliyor. Genelde yüzyılı aşan bir geçmişi olduğu için bu yapılar kentin tarihi bölgelerinde yer alıyor. Mesela Norveç Kraliyet Sarayı. Şehir merkezinde bulunan sarayın, yaz aylarında belli bölümlerine halkın girişine izin veriliyor. Hemen çevresinde bulunan park ise yıl boyu açık.
Beyaz Saray'da sıradan bir günBeyaz Saray, dünya siyasi arenasında simge adreslerden belki de ilki. Geniş bir parkın ucunda yer alan Amerikan Başkanı'nın malikanesi, protesto ve gösterilere aşina bir mekan. Önünden geçen Philedelphia Avenue'de 30 senedir çadır kuran da var elinde megafonuyla bas bas bağıran da. Başkanın ikametgahı randevuya tâbi olmak suretiyle ziyaretçilere de açık. Bahçesinde de piknik yapanı da eksik olmuyor. Hatta Bayan Obama'nın kendi bahçesinde halkla beraber ufak çapta çiftçilik yaptığı da biliniyor.
Bellevue piknikçilerin mekânıTürkler her yerde kendini belli eden bir millet. Berlin'de bulunan Schloss Bellevue Federal Almanya Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın önü bir aralar mangalcı amcaların akınına uğramıştı. Temizlik masrafının artması, peyzajın zarar görmesi ve kimilerinin çöpleri yakma teşebbüsü sonucu Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde mangal yapmak yasaklandı. Fakat mangalsız piknik yapmanın hâlâ serbest olduğu biliniyor.
Sarayımız pazar günleri açıktırFransa'nın Paris'teki Elysee Başkanlık Sarayı. 28 Ekim 2012'de çekilen fotoğraf Nicolas Sarkozy'den koltuğu devralan François Hollande'ın yeni halk politikasını gösteriyor. Bahçeyi dolduran Parisliler anlaşılıyor ki 18. yüzyıldan kalma saray bahçelerini her pazar ziyaret etmeyi sevmiş. Ağaç gölgelerinde oturup sohbet edenler, skutıra binen çocuklar ve piknik yapanlardan başka camlara yanaşıp içeri bakanlar bile mevcut. Ne hikmetse kimse gocunmuyor.
Kraliçe sanatçıların eserlerini evinde sergiliyorBuckIngham Sarayı'nda resim sergisi.
İngiltere kraliyet ailesinin ikamet mekanı sanatı halk ile buluşturan en cazip mekanlar arasında. 1993 yılından beri halkın ziyaretine açık. Burayı kraliçe saraydayken de gezebilirsiniz. Sarayda yaz aylarında her gün saat 11:30'da renkli bir törenle muhafızların nöbet değişimi de yapılır. 2011 senesinde tertiplenen “resim cenneti” adlı sergiden alınan yukarıdaki kare, Kraliçe'nin sanatçıları kendi evinde himaye ettiğinin en açık bir misali.
Sarayda halka açık iftarDünyanın en kalabalık Müslüman nüfusuna sahip ülkesi Endonezya'da ibretlik bir davet. Fotoğraf dönemin Cumhurbaşkanı Susilo Bambang Yudhoyono'nun halka açık iftar davetinden. Jakarta'da Ramazan böyle de oluyor.
Her gün açığız beklerizİtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, geçtiğimiz şubat ayında iş başına geldi. Koltuğuna oturur oturmaz ilk icraat olarak sarayın kapılarını halka açtı. “Sarayı her kesimden insanın gelip ziyaret edebileceğini ve sarayın her gün açık olacağını” duyurdu. Mattarella ayrıca, arzu eden sanatçıların sergi düzenleyebileceklerini de ifade etti.
Kapıları halka prenses açıyorYandaki fotoğraf İskandinavya ülkesi İsveç'ten. Sarayın kapılarını Prensesi Victoria İsveç Milli Bayramı vesilesiyle saray kapılarını halka açıyor (2013). Koluna girdiği veliaht prens ve prensesle halkı selamlayan kraliyet temsilcisi, Stockholm'deki sevincin bir parçası olmuş.
Kralın botanik bahçesiDünyada çiçek bahçeleriyle nam salmış bir yer de Brüksel'deki Belçika Kraliyet Seraları. Beş binden fazla çiçeği ihtiva eden bahçelerin kapısı çiçek mevsimi gelince halka açılıyor. Bahçelerdeki bazı ağaçlar 2 yüz 50 yaşını aşkın olduğu söyleniyor.
Şili'de bir Müze SarayDünyanın uzun ince ülkesi Şili'den bize ince bir mesaj var. Başkent Santiago'da bulunan Palacio de La Moneda, 70'li yıllardan bugüne halka açık ve görülebiliyor. Üstelik portakal ağaçlı avlu ve çalışma ofisi de tıpkı müze gibi günün muayyen vakitlerinde kapılarını ziyaretçilerine açıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder